UA
   DRET MATRIMONIAL    Any acadèmic       Versió PDF.  Versió PDF per a convalidació.
Codi9947Descripció
Crdts. Teor.3DRET MATRIMONIAL SUBSTANTIU I PROCESSAL.
Crdts. Pract.1,5
A efectes d'intercanvis en programes de mobilitat, la càrrega d'aquesta assignatura equival a 5,62 ECTS.


Departamentos y Áreas
DepartamentsÀreaCrdts. Teor.Crdts. Pract.Dpto. Respon.Respon. Acta
CIÈNCIES HISTORICOJURÍDIQUESDRET ECLESIÀSTIC DE L'ESTAT31,5


Estudis en què s'imparteix
Llicenciatura en Dret - pla 2002
PROGRAMA DRET + ADE


Prerequisitos
Sense incompatibles


Incompatibilitats de matricula per continguts equivalents
Aquesta assignatura és incompatible, per tenir continguts equivalents, amb les següents assignatures:
CodiAssignatura
4868DRET MATRIMONIAL


Matriculats (2013-14)
Grup (*)Nombre
1 25
51 10
TOTAL 35
(*) 1: GRUPO 1 - CAS
(*) 51: GRUPO 51 DADE - CAS


Oferida com a lliure elecció (2013-14)
Sense departament
Consulta Gràfica d'Horari
A efectes d'intercanvis en programes de mobilitat, la càrrega d'aquesta assignatura equival aFeu clic ací


Horari (2013-14)
Sense horari


Grups de matricula (2013-14)
Grup (*)QuadrimestreTornIdiomaDistribució (lletra nif)
1 1er. M CAS des de - fins a -
51 1er. D CAS des de - fins a -
(*) 1: GRUPO 1 - CAS
(*) 51: GRUPO 51 DADE - CAS


Altres distribucions (2013-14)
Grup Estudi
1 s'impedeix a PROGRAMA DRET + ADE
51 s'assigna a Erasmus
51 s'assigna a PROGRAMA DRET + ADE


Objectius de l'assignatura / competències (2013-14)
Formar al alumno en el conocimiento del ordenamiento jurídico matrimonial canónico, sustantivo y procesal, en cuanto que es una forma de contraer con reconocimiento estatal y atender, con perfiles comparativos, a la regulación civil del matrimonio, así como el de otras formas matrimoniales confesionales.


Continguts teòrics i pràctics (2013-14)
CURSO 2013/2014

PROGRAMA DE DERECHO MATRIMONIAL
(del Prof. Dr. D. MANUEL ALENDA SALINAS, Catedrático de Derecho Eclesiástico del Estado)

2º CURSO LICENCIATURA EN DERECHO (Grupos 4 y 5)
4º CURSO ESTUDIOS SIMULTANEOS DERECHO y A.D.E.

BIBLIOGRAFÍA

LIBRO NECESARIO: Código de Derecho Canónico, bilingüe y comentado.
LIBROS DE CONSULTA Y ESTUDIO MÁS FÁCILES DE CONSEGUIR (por orden alfabético. Búsquese siempre la última edición):
--AA.VV., Nuevo Derecho Canónico. Manual Universitario. B.A.C., Madrid (agotado, se encuentra en Biblioteca).
--AA.VV., Manual de Derecho Canónico, EUNSA.
--AA.VV., Manual on-line de Iustel.com. Se puede consultar en las Bases de Datos de la Biblioteca de la Facultad de Derecho.
--AZNAR GIL, F.R., El Nuevo Derecho Matrimonial Canónico. Universidad Pontificia Salamanca (agotado, se encuentra en Biblioteca).
--AZNAR GIL, F.R., Derecho Matrimonial Canónico. 3 volúmenes, Universidad Pontificia Salamanca.
--BERNARDEZ CANTON, A., Compendio de Derecho Matrimonial Canónico, Tecnos.
--DIAZ MORENO, J.M., Derecho Canónico. Parte General y Matrimonial, Univ. Pont. Comillas.
--GARCIA FAILDE, J.J., La nulidad matrimonial, hoy. Doctrina y jurisprudencia, Bosch.
--LLAMAZARES FERNÁNDEZ, D., El sistema matrimonial español (Matrimonio civil, matrimonio religioso y matrimonio de hecho), Publicaciones Univ. Complutense de Madrid.
--LOPEZ ALARCON, M. - NAVARRO VALLS, R., Curso de Derecho Matrimonial Canónico y Concordado, Tecnos.
--MOLINA, A.- OLMOS, M. E., Derecho Matrimonial Canónico, Civitas.
--REINA V.- MARTINELL, J.M., Curso de Derecho Matrimonial, Marcial Pons.
--SOUTO PAZ, J.A., Derecho matrimonial, Marcial Pons.

PARA ASPECTOS PROCESALES:
--GARCIA FAILDE, J.J., Nuevo Derecho Procesal Canónico. Universidad Pontificia de Salamanca.
--IDEM, La nulidad Matrimonial, hoy. Doctrina y Jurisprudencia, Bosch.
--IGLESIAS ALTUNA, J.M., Procesos Matrimoniales Canónicos, Civitas.
--PEREZ LLANTADA, MAGAZ SANGRO, Derecho Canónico Matrimonial para Juristas. Con modelos para procesos canónicos y civiles. Dykinson.

BIBLIOGRAFÍA COMPLEMENTARIA:
--ALENDA SALINAS, M., La tutela estatal del matrimonio, Publicaciones Universidad de Alicante.


PROGRAMA

I. INTRODUCCIÓN

LECCIÓN 1. El matrimonio
1.- Concepto, clases y evolución histórica.
2.- Rasgos comunes del matrimonio en la cultura occidental.
3.- Naturaleza jurídica del matrimonio.
4.- Matrimonio y vida matrimonial. Fines, propiedades esenciales y bienes del matrimonio, según el Derecho Canónico y su paralelismo en Derecho Civil.

LECCIÓN 2. Los sistemas matrimoniales
1.- Los sistemas matrimoniales: Concepto y clasificación.
3.- El sistema matrimonial español: a) Esbozo histórico. b) El sistema matrimonial vigente.
4.- ¿Necesidad de reformulación del sistema?
5.- El sistema matrimonial canónico: Concepto y fuentes.

II. MODELOS CIVIL Y CANONICO DE MATRIMONIO: ESTUDIO COMPARATIVO

LECCIÓN 3. La preparación del matrimonio
1.- La regulación de los esponsales en Derecho cánonico y civil.
2.- El expediente prematrimonial civil: Formalidades y supuestos especiales.
3.- El expediente prematrimonial canónico.
4.- Excepciones a la necesidad de expediente previo.

LECCIÓN 4. Capacidad y habilidad nupcial
1.- El "ius connubii" y sus limitaciones: Capacidad y habilidad. El denominado matrimonio homosexual.
2.- Los impedimentos:
a) Noción y naturaleza jurídica.
b) Clasificaciones: comunes al Derecho civil y canónico; peculiaridades de éste último.
c) Constitución.
d) Cesación. La dispensa. Eficacia civil de las dispensas canónicas.

LECCIÓN 5. Los impedimentos matrimoniales
I.- Impedimentos comunes al ordenamiento civil y canónico:
1.- Edad.
2.- Vínculo o ligamen.
3.- Crimen.
4.-Parentesco:
a) consanguinidad.
b) adopción.
II.- Impedimentos exclusivamente canónicos:
1.- Afinidad y pública honestidad.
2.- Orden sagrado.
3.- Profesión religiosa.
4.- Rapto.
5.- Impotencia.
6.- Disparidad de cultos. Referencia a la mixta religión y otras prohibiciones no dirimentes.

LECCIÓN 6. El consentimiento nupcial y la incapacidad psicológica consensual
1.- Función del consentimiento. Indispensabilidad y suficiencia radical.
2.- Requisitos del consentimiento.
3.- Irrevocabilidad y perseverancia del consentimiento.
4.- La incapacidad psicológica consensual en Derecho Canónico:
a) La carencia de suficiente uso de razón.
b) El defecto grave de discreción de juicio. La llamada "falta de libertad interna".
c) La imposibilidad de asumir obligaciones esenciales del matrimonio.
5.- La incapacidad psicológica consensual en Derecho Civil.

LECCIÓN 7. Divergencia no conocida ni querida entre voluntad interna y declarada: Ignorancia y error
1.- La ignorancia: Requisitos mínimos para poder contraer matrimonio.
2.- El error: concepto y clases.
3.- El "error facti":
a) Error "obstativo" o en la persona.
b) Error en cualidad personal.
c) El denominado error doloso.
4.- El "error iuris":
a) Acerca de la identidad del negocio matrimonial.
b) Sobre las propiedades esenciales del matrimonio.
5.- El error en el Código Civil.

LECCIÓN 8. Divergencia conocida y querida entre voluntad interna y declarada: El consentimiento simulado
1.- Concepto y clases de simulación.
2.- La simulación total o exclusión del matrimonio.
3.- La simulación parcial o restricción del consentimiento.
4.- Influencia del llamado error ´pervicaz´ en la simulación parcial.
5.- La prueba de la simulación.
6.- La simulación en Derecho civil.

LECCIÓN 9. Discordancia conocida y no querida entre voluntad interna y declarada: Violencia y miedo
1.- La violencia física.
2.- El miedo: Concepto y clases.
3.- Los requisitos del miedo invalidante.
4.- El miedo ´reverencial´.
5.- La prueba del miedo.
6.- La coacción o miedo grave en Derecho civil.

LECCIÓN 10. El consentimiento sometido a condición
1.- Matrimonio y condición. La condición y sus clases. Distinción de figuras afines.
2.- La regulación del consentimiento matrimonial condicionado en Derecho civil y canónico.
3.- La prueba del consentimiento condicionado en el proceso de nulidad canónica. La eventual homologación civil de la sentencia canónica.

LECCIÓN 11. Forma jurídica de contraer
1.- Antecedentes históricos. Función de la forma.
2.- Forma canónica de celebración:
a) Forma ordinaria. Supuestos comunes y especiales (matrimonio secreto y por procurador).
b) Forma extraordinaria.
3.- Forma civil de celebración:
a) Forma ordinaria. Supuestos comunes y especiales.
b) Forma extraordinaria.
4.- La inscripción registral.

LECCIÓN 12. La nulidad matrimonial: Efectos jurídicos
1.- Nulidad y anulabilidad (civil) matrimonial.
2.- El "favor matrimonii". El matrimonio putativo.
3.- La convalidación en el ordenamiento canónico.
4.- La convalidación en el ordenamiento civil.
5.- Algunas disfunciones entre la regulación civil y la religiosa:
a) Declaración civil de nulidad de un matrimonio celebrado canónicamente.
b) Convalidación civil de un matrimonio celebrado canónicamente.
c) Eficacia civil de la revalidación canónica.

LECCIÓN 13. La disolución del matrimonio
1.- Disolución e indisolubilidad.
2.- La disolución del matrimonio canónico:
a) La disolución por muerte. La muerte presunta.
b) La disolución del matrimonio no consumado.
c) La disolución del matrimonio en favor de la fe: 1) Privilegio paulino y casos semejantes. 2) El llamado privilegio petrino.
3.- La disolución del matrimonio en Derecho Civil:
a) La separación conyugal.
b) La disolución del matrimonio: 1) Muerte y declaración de fallecimiento.2) Divorcio vincular.
c) Divorcio civil y confesiones religiosas.

LECCIÓN 14. La separación matrimonial
1.- Diferencia entre separación, disolución y nulidad.
2.- La separación conyugal: concepto y clases.
3.- La separación en el ordenamiento canónico: caracteres y causas.
4.- La separación en el ordenamiento civil: sus causas.
5.- La separación canónica ante el ordenamiento civil.

III. EL MATRIMONIO RELIGIOSO NO CATOLICO

LECCIÓN 15. El matrimonio religioso acatólico acordado con la FEREDE, FCI y CIE
1.- Requisitos previos a la celebración del matrimonio.
2.- La celebración generativa del matrimonio. Forma de contraer. Relevancia de las solemnidades religiosas.
3.- Efectos civiles.
4.- La inscripción registral.
5.- La fase extintiva.

IV. LA TUTELA DEL MATRIMONIO Y LA FAMILIA

LECCIÓN 16. Disfunciones causadas por la diversidad de ordenamientos. La tutela estatal del matrimonio
1.- Matrimonio civil de obligados a la forma canónica.
2.- Supuestos en que el matrimonio civil y/o religioso no católico es plenamente reconocido como válido por el ordenamiento canónico.
3.- Bigamia civil y poligamia religiosa.
4.- Los delitos de ´matrimonio ilegal´ en el vigente Código Penal.

V. DERECHO PROCESAL

LECCIÓN 17. Los procesos matrimoniales canónicos
1.- El Derecho procesal matrimonial canónico.
2.- Los Tribunales eclesiásticos. Organización.
3.- Jurisdicción y competencia.
4.- El proceso ordinario de nulidad matrimonial:
a) Breve esquema del proceso.
b) La sentencia y remedios contra la misma.

LECCIÓN 18. Los procesos matrimoniales canónicos (cont.)
5.- Los procesos especiales:
a) El proceso documental o sumario.
b) El proceso administrativo de rato y no consumado.
c) El proceso para la disolución en favor de la fe.
d) El proceso de separación conyugal.
e) El proceso de muerte presunta y su repercusión respecto al matrimonio.
6.- Eficacia civil de las sentencias y decisiones eclesiásticas, en España y en la Unión Europea.




DERECHO MATRIMONIAL
PROGRAMA CURSO 2013-2014

GRUPOS 1, 2, 3 y 6

Profa. Beatriz Souto Galván
Profa. Nieves Montesinos Sánchez
Titulares Derecho Eclesiástico del Estado



Tema 1. El sistema matrimonial español
1. Los sistemas matrimoniales: concepto y clasificación
2. Antecedentes históricos del sistema matrimonial español
3. El actual sistema matrimonial español


Tema 2. El matrimonio
1. El 'ius connubii'
2. El matrimonio canónico
3. El matrimonio civil


Tema 3. Capacidad conyugal
1. La capacidad en la legislación canónica y civil
2. La capacidad física
3. la capacidad psíquica
4. Edad
5. Limites de la capacidad conyugal en la legislación canónica y civil


Tema 4. El consentimiento
1. Introducción
2. La carencia de consentimiento
3. El consentimiento viciado


Tema 5. La forma jurídica
1. Función y significado
2. La forma ordinaria
3. Formas especiales
4. La forma extraordinaria


Tema 6. La crisis conyugal
1. Introducción
2. Nulidad y convalidación
3. Disolución
4. Separación


Tema 7. Procesos Matrimoniales
1. Los procesos matrimoniales canónicos
2. Los procesos matrimoniales civiles


Tema 8. Matrimonio y Uniones de Hecho
1. Uniones de hecho, matrimonio y familia
2. Uniones de hecho y Derecho



Enllaç al programa
Professor/a responsable
Alenda Salinas , Manuel


Metodologia docent (2013-14)
Classes teòriques i pràctiques
Sin docencia. Cualesquiera dudas o cuestiones se atenderán en tutoría.


Tipus d'activitats: teòriques i pràctiques
Altres


Professorat (2013-14)
Grup Professor
TEORIA DE 99471Souto Galvan, Beatriz
51Alenda Salinas, Manuel
Enllaços relacionats
Sense Dades


Bibliografia

Codi de Dret Canònic : edició comentada
Autors:edició catalana a cura d'Eduard Bajet, Bernabé Dalmau i Oriol Oleart ; presentació de l'abat Cassià M. Just ; pròleg del Cardenal Narcís Jubany
Edició:[Barcelona].
ISBN:84-7202-589-X
Recomanat per: ALENDA SALINAS, MANUEL
SOUTO GALVAN, BEATRIZ
[ Accés al catàleg de la biblioteca universitària ]

Código de derecho canónico
Autors:edición anotada a cargo de Pedro Lombardía y Juan Ignacio Arrieta
Edició:Pamplona.
ISBN:84-313-0815-X
Recomanat per: ALENDA SALINAS, MANUEL
SOUTO GALVAN, BEATRIZ
[ Accés al catàleg de la biblioteca universitària ]

Código de derecho canónico
Autors:-
Edició:Madrid.
ISBN:84-7914-806-3
Recomanat per: ALENDA SALINAS, MANUEL
SOUTO GALVAN, BEATRIZ
[ Accés al catàleg de la biblioteca universitària ]

Código de derecho canónico
Autors:Iglesia Católica
Edició:Madrid : Biblioteca de Autores Cristianos, 2008.
ISBN:978-84-7914-945-1
Recomanat per: ALENDA SALINAS, MANUEL
[ Accés al catàleg de la biblioteca universitària ] [ Accés a les edicions anteriors ]

Código de derecho canónico : edición bilingüe
Autors:ACEBAL, Juan Luis [et al.] (cols.)
Edició:Madrid : Biblioteca de Autores Cristianos, 1999.
ISBN:84-7914-405-X
Recomanat per: ALENDA SALINAS, MANUEL
SOUTO GALVAN, BEATRIZ
[ Accés al catàleg de la biblioteca universitària ] [ Accés a les edicions anteriors ]

Código de derecho canónico : edición bilingüe, fuentes y comentarios de todos los cánones
Autors:IGLESIA CATÓLICA ; BENLLOCH POVEDA, Antonio (dir.)
Edició:València : Edicep, 2011.
ISBN:978-84-9925-065-6
Recomanat per: ALENDA SALINAS, MANUEL
SOUTO GALVAN, BEATRIZ
[ Accés al catàleg de la biblioteca universitària ] [ Accés a les edicions anteriors ]

Compendio de derecho matrimonial canónico
Autors:Alberto Bernárdez Cantón
Edició:Madrid.
ISBN:84-309-1245-2
Recomanat per: ALENDA SALINAS, MANUEL
SOUTO GALVAN, BEATRIZ
[ Accés al catàleg de la biblioteca universitària ]

Compendio de derecho matrimonial canónico
Autors:Alberto Bernárdez Cantón
Edició:Madrid.
ISBN:84-309-2439-6
Recomanat per: ALENDA SALINAS, MANUEL
SOUTO GALVAN, BEATRIZ
[ Accés al catàleg de la biblioteca universitària ]

Compendio de derecho matrimonial canónico
Autors:Alberto Bernárdez Cantón
Edició:Madrid.
ISBN:84-309-3284-4
Recomanat per: ALENDA SALINAS, MANUEL
SOUTO GALVAN, BEATRIZ
[ Accés al catàleg de la biblioteca universitària ]

Curso de derecho matrimonial
Autors:Victor Reina, Josep Ma Martinell
Edició:Madrid.
ISBN:84-7248-307-X
Recomanat per: ALENDA SALINAS, MANUEL
SOUTO GALVAN, BEATRIZ
[ Accés al catàleg de la biblioteca universitària ]

Curso de derecho matrimonial canónico y concordado
Autors:Mariano López Alarcón, Rafael Navarro-Valls
Edició:Madrid.
ISBN:84-309-1884-1
Recomanat per: ALENDA SALINAS, MANUEL
SOUTO GALVAN, BEATRIZ
[ Accés al catàleg de la biblioteca universitària ]

Curso de derecho matrimonial canónico y concordado
Autors:Mariano López Alarcón, Rafael Navarro-Valls
Edició:Madrid .
ISBN:84-309-2436-1
Recomanat per: ALENDA SALINAS, MANUEL
SOUTO GALVAN, BEATRIZ
[ Accés al catàleg de la biblioteca universitària ]

Curso de derecho matrimonial canónico y concordado
Autors:Mariano López Alarcón, Rafael Navarro-Valls
Edició:Madrid.
ISBN:84-309-3735-8
Recomanat per: ALENDA SALINAS, MANUEL
SOUTO GALVAN, BEATRIZ
[ Accés al catàleg de la biblioteca universitària ]

Derecho matrimonial
Autors:José Antonio Souto Paz
Edició:Madrid[etc.].
ISBN:84-7248-753-9
Recomanat per: ALENDA SALINAS, MANUEL
SOUTO GALVAN, BEATRIZ
[ Accés al catàleg de la biblioteca universitària ]

Derecho matrimonial
Autors:José Antonio Souto Paz
Edició:Madrid ;.
ISBN:84-7248-937-X
Recomanat per: ALENDA SALINAS, MANUEL
SOUTO GALVAN, BEATRIZ
[ Accés al catàleg de la biblioteca universitària ]

Derecho matrimonial
Autors:SOUTO PAZ, Jose Antonio
Edició:Madrid : Marcial Pons, 2007.
ISBN:9788497684736
Recomanat per: SOUTO GALVAN, BEATRIZ (*1)
[ Accés al catàleg de la biblioteca universitària ] [ Accés a les edicions anteriors ]

Derecho matrimonial canónico
Autors:Federico R. Aznar Gil
Edició:Salamanca.
ISBN:84-7299-537-2 (v.2)
Recomanat per: ALENDA SALINAS, MANUEL
SOUTO GALVAN, BEATRIZ
[ Accés al catàleg de la biblioteca universitària ]

Derecho matrimonial canónico : sustantivo y procesal
Autors:Antonio Molina Meliá, Mª Elena Olmos Ortega
Edició:Madrid.
ISBN:84-470-0103-2
Recomanat per: ALENDA SALINAS, MANUEL
SOUTO GALVAN, BEATRIZ
[ Accés al catàleg de la biblioteca universitària ]

El sistema matrimonial español : matrimonio civil, matrimonio religioso y matrimonio de hecho
Autors:Dionisio Llamazares Fernández
Edició:Madrid .
ISBN:84-86926-80-7
Recomanat per: ALENDA SALINAS, MANUEL
SOUTO GALVAN, BEATRIZ
[ Accés al catàleg de la biblioteca universitària ]

La nulidad matrimonial, hoy : doctrina y jurisprudencia
Autors:Juan José García Faílde
Edició:Barcelona.
ISBN:84-7676-289-5
Recomanat per: ALENDA SALINAS, MANUEL
SOUTO GALVAN, BEATRIZ
[ Accés al catàleg de la biblioteca universitària ]

Legislación eclesiástica
Autors:OLMOS ORTEGA, María Elena, LANDETE CASAS, José (ed. lit.)
Edició:Cizur Menor : Civitas Thomson-Reuters, 2014.
ISBN:978-84-470-4721-5
Recomanat per: ALENDA SALINAS, MANUEL
SOUTO GALVAN, BEATRIZ
[ Accés al catàleg de la biblioteca universitària ] [ Accés a les edicions anteriors ]

Manual de derecho canónico
Autors:Obra a cargo del Instituto Martín de Azpilcueta
Edició:Pamplona.
ISBN:84-313-1013-8
Recomanat per: ALENDA SALINAS, MANUEL
SOUTO GALVAN, BEATRIZ
[ Accés al catàleg de la biblioteca universitària ]

Nuevo derecho procesal canónico : estudio sistemático-analítico comparado
Autors:Juan José García Faílde
Edició:Salamanca.
ISBN:84-7299-134-2
Recomanat per: ALENDA SALINAS, MANUEL
SOUTO GALVAN, BEATRIZ
[ Accés al catàleg de la biblioteca universitària ]

Procesos matrimoniales canónicos
Autors:José María Iglesias Altuna
Edició:Madrid.
ISBN:84-7398-944-9
Recomanat per: ALENDA SALINAS, MANUEL
SOUTO GALVAN, BEATRIZ
[ Accés al catàleg de la biblioteca universitària ]

Uniones de hecho : XI Jornades Jurídiques
Autors:XI Jornades Jurídiques ; J.M. Martinell y Ma T. Areces Piñol (eds.)
Edició:Lleida .
ISBN:84-89727-58-9
Recomanat per: ALENDA SALINAS, MANUEL
SOUTO GALVAN, BEATRIZ
[ Accés al catàleg de la biblioteca universitària ]
(*1) Aquest professor ha recomanat el recurs bibliogràfic a tot l'alumnat de l'assignatura.
Dates d'exàmens oficials (2013-14)
ConvocatòriaGrup (*)DataHora d’iniciHora d’fiAules assignadesObservacions:
Proves extraordinarias de finalització d'estudis 51 15/10/2013 Hora i Aula: contactar amb el/la professor/a de l'assignatura
Proves extraordinarias de finalització d'estudis 1 19/11/2013 09:00 12:00 DE/1-18P -
Període ordinari per a assignatures de primer semestrre 51 13/01/2014 12:00 15:00 DE/1-11P -
Període ordinari per a assignatures de primer semestrre 1 14/01/2014 12:00 15:00 DE/0-09M -
Proves extraordinàries de assignatures de grau i màster 51 26/06/2014 10:00 12:00 DE/1-18P -
Proves extraordinàries de assignatures de grau i màster 1 04/07/2014 08:30 11:30 DE/0-03P -
(*) 1: GRUPO 1 - CAS
(*) 51: GRUPO 51 DADE - CAS


Instruments i criteris d'avaluació (2013-14)
Avaluació contínua, examen final