UA
   REGULACIÓ I INTEGRACIONS FISIOLÒGIQUES    Any acadèmic       Versió PDF.
Codi9790Descripció
Crdts. Teor.3MÈTODES I TÈCNIQUES EN EXPERIMENTACIÓ BIOLÒGICA ESPECIALITZADA: HOMEÒSTASI I MEDI INTERN. SISTEMES DE REGULACIÓ: CONTROL NERVIÓS I HORMONAL DE LA FUNCIÓ DELS DIVERSOS APARELLS I SISTEMES. INTERCONNEXIONS ENTRE ELS SISTEMES DE REGULACIÓ FISIOLÒGICA.
Crdts. Pract.1,5
A efectes d'intercanvis en programes de mobilitat, la càrrega d'aquesta assignatura equival a 5,62 ECTS.


Departamentos y Áreas
DepartamentsÀreaCrdts. Teor.Crdts. Pract.Dpto. Respon.Respon. Acta
FISIOLOGIA, GENÈTICA I MICROBIOLOGIAFISIOLOGIA31,5


Estudis en què s'imparteix
Llicenciatura en Biologia - pla 2001


Prerequisitos
Sense incompatibles


Incompatibilitats de matricula per continguts equivalents
Sense Dades


Matriculats (2009-10)
Grup (*)Nombre
1 59
2 63
TOTAL 122
(*) 1: GRUPO 1 - CAS
(*) 2: GRUPO 2 - CAS


Oferida com a lliure elecció (2009-10)
Sense departament
Consulta Gràfica d'Horari
A efectes d'intercanvis en programes de mobilitat, la càrrega d'aquesta assignatura equival aFeu clic ací


Horari (2009-10)
ModeGrup (*)Data d’iniciData de finalitzacióDiaHora d’iniciHora d’fiAula
CLASSE TEÒRICA 1 14/09/2009 22/10/2009 L 10:00 11:00 A1/1-60P
  1 14/09/2009 22/10/2009 X 09:00 10:00 A1/1-60P
  1 23/10/2009 23/10/2009 V 10:00 11:00 A1/1-26P
  1 26/10/2009 22/12/2009 L 10:00 11:00 A1/1-60P
  1 26/10/2009 22/12/2009 X 09:00 10:00 A1/1-60P
  1 23/12/2009 23/12/2009 X 08:00 10:00 A1/1-60P
  2 14/09/2009 29/10/2009 L 09:00 10:00 A1/1-61P
  2 14/09/2009 29/10/2009 X 08:00 09:00 A1/1-61P
  2 30/10/2009 30/10/2009 V 10:00 11:00 A1/1-61P
  2 02/11/2009 20/12/2009 L 09:00 10:00 A1/1-61P
  2 02/11/2009 20/12/2009 X 08:00 09:00 A1/1-61P
  2 21/12/2009 21/12/2009 L 08:00 10:00 A1/1-61P
  2 23/12/2009 23/12/2009 X 10:00 11:00 A1/1-61P
PRÀCTIQUES AMB ORDINADOR 1 10/11/2009 10/11/2009 M 11:30 14:00 CI/INF7
  2 11/11/2009 11/11/2009 X 11:30 14:00 CI/INF7
  3 19/11/2009 19/11/2009 J 11:30 14:00 CI/INF7
  4 12/11/2009 12/11/2009 J 11:30 14:00 CI/INF7
  5 17/11/2009 17/11/2009 M 11:30 14:00 CI/INF7
  6 18/11/2009 18/11/2009 X 11:30 14:00 CI/INF7
PRÀCTIQUES DE LABORATORI 1 29/09/2009 01/10/2009 X 11:30 14:00 0012PB001
  1 27/10/2009 29/10/2009 X 11:30 14:00 0012PB001
  2 29/09/2009 01/10/2009 J 11:30 14:00 0012PB001
  2 27/10/2009 29/10/2009 J 11:30 14:00 0012PB001
  3 29/09/2009 01/10/2009 M 11:30 14:00 0012PB001
  3 27/10/2009 29/10/2009 M 11:30 14:00 0012PB001
  4 05/10/2009 05/10/2009 L 11:30 14:00 0012PB001
  4 05/11/2009 05/11/2009 J 11:30 14:00 0012PB001
  5 06/10/2009 06/10/2009 M 11:30 14:00 0012PB001
  5 03/11/2009 03/11/2009 M 11:30 14:00 0012PB001
  6 07/10/2009 07/10/2009 X 11:30 14:00 0012PB001
  6 04/11/2009 04/11/2009 X 11:30 14:00 0012PB001
PRÀCTIQUES DE PROBLEMES / TALLER 1 14/10/2009 14/10/2009 X 11:30 14:00 IU/1002
  1 02/12/2009 02/12/2009 X 11:30 14:00 IU/1002
  1 16/12/2009 16/12/2009 X 11:30 14:00 IU/1002
  2 15/10/2009 15/10/2009 J 11:30 14:00 IU/1002
  2 03/12/2009 03/12/2009 J 11:30 14:00 IU/1002
  2 15/12/2009 15/12/2009 M 11:30 14:00 IU/1002
  3 13/10/2009 13/10/2009 M 11:30 14:00 IU/1002
  3 01/12/2009 01/12/2009 M 11:30 14:00 IU/1002
  3 17/12/2009 17/12/2009 J 11:30 14:00 IU/1002
  4 22/10/2009 22/10/2009 J 11:30 14:00 IU/1002
  4 26/11/2009 26/11/2009 J 11:30 14:00 IU/1002
  4 10/12/2009 10/12/2009 J 11:30 14:00 IU/1002
  5 21/10/2009 21/10/2009 X 11:30 14:00 IU/1002
  5 24/11/2009 24/11/2009 M 11:30 14:00 IU/1002
  5 07/12/2009 07/12/2009 L 11:30 14:00 IU/1002
  6 20/10/2009 20/10/2009 M 11:30 14:00 IU/1002
  6 25/11/2009 25/11/2009 X 11:30 14:00 IU/1002
  6 09/12/2009 09/12/2009 X 11:30 14:00 IU/1002
(*) CLASE TEÓRICA
1: GRUPO 1 - CAS
2: GRUPO 2 - CAS
(*) PRÁCTICAS DE PROBLEMAS / TALLER
1: PRÁCTICAS DE PROBLEMAS - CAS
2: PRÁCTICAS DE PROBLEMAS - CAS
3: PRÁCTICAS DE PROBLEMAS - CAS
4: PRÁCTICAS DE PROBLEMAS - CAS
5: PRÁCTICAS DE PROBLEMAS - CAS
6: PRÁCTICAS DE PROBLEMAS - CAS
(*) PRÁCTICAS CON ORDENADOR
1: Grupo de Prácticas con Ordenador de Regulación e Integraciones Fisiológicas - CAS
2: Grupo de Prácticas con Ordenador de Regulación e Integraciones Fisiológicas - CAS
3: Grupo de Prácticas con Ordenador de Regulación e Integraciones Fisiológicas - CAS
4: Grupo de Prácticas con Ordenador de Regulación e Integraciones Fisiológicas - CAS
5: Grupo de Prácticas con Ordenador de Regulación e Integraciones Fisiológicas - CAS
6: Grupo de Prácticas con Ordenador de Regulación e Integraciones Fisiológicas - CAS
(*) PRÁCTICAS DE LABORATORIO
1: Grupo de Prácticas de Laboratorio de Regulación e Integraciones Fisiológica - CAS
2: Grupo de Prácticas de Laboratorio de Regulación e Integraciones Fisiológica - CAS
3: Grupo de Prácticas de Laboratorio de Regulación e Integraciones Fisiológica - CAS
4: Grupo de Prácticas de Laboratorio de Regulación e Integraciones Fisiológica - CAS
5: Grupo de Prácticas de Laboratorio de Regulación e Integraciones Fisiológica - CAS
6: Grupo de Prácticas de Laboratorio de Regulación e Integraciones Fisiológica - CAS


Grups de matricula (2009-10)
Grup (*)QuadrimestreTornIdiomaDistribució (lletra nif)
1 1er. M CAS des de A fins a M
2 1er. M CAS des de N fins a Z
(*) 1: GRUPO 1 - CAS
(*) 2: GRUPO 2 - CAS


Objectius de l'assignatura / competències (2009-10)
El principal objetivo de la asignatura es que el alumno aprenda los mecanismos de regulación utilizados para mantener la constancia del medio interno en cada uno de los sistemas del organismo. Se hará especial hincapié en los mecanismos utilizados para mantener la homeostasis en mamíferos.


Continguts teòrics i pràctics (2009-10)
PROGRAMA TEÓRICO

BLOQUE I INTRODUCCIÓN

1.- INTRODUCCION
1.1. Homeostasia y sistemas de control fisiológico. (1 hora)

2.- Control neuroendocrino (5 horas)
2.1. El hipotálamo como centro regulador
2.2. Papel del sistema nervioso autónomo y el sistema endocrino.
2.3. Integración central de las funciones autónomas y reflejos locales.

BLOQUE II: CONTROL VISCERAL
3.- Control cardiovascular (4 horas)
3.1. Control de la actividad cardíaca. Factores reguladores de la ionotropía y cronotropía. Control del gasto cardíaco
3.2. Control de la presión arterial.
Papel del simpático. Reflejos cardiovasculares.
Control por mecanismos locales.
Papel renal y endocrino.
Respuestas inducidas por cambios de actividad: Reflejos posturales. Efecto del ejercicio y estrés. Efectos ambientales
3.3. Control del retorno venoso
3.4. Control del flujo por territorios especiales: corazón, riñón, pulmón, cerebro y músculo

4.- Control respiratorio (3 horas)
4.1.- Receptores centrales y periféricos implicados: Quimiorreceptores y Mecanorreceptores. Mecanismo de acción
4.2.- Centros nerviosos reguladores del tronco de encéfalo. Génesis del ritmo respiratorio. Vías efectoras
4.3.- Respuestas inducidas por cambios de actividad o por factores ambientales

5.- Control digestivo (3 horas)
5.1.- Control de la motilidad. Mecanismos locales. Mecanismos mediados por el SNA. Mecanismos hormonales. Fases digestivas (cefálica, gástrica e intestinal) e interdigestiva
5.2. Control de la secreción digestiva. Control de la secreción salival. Control de la secreción gástrica: Fase cefálica, gástrica e intestinal. Control de la secreción pancreática, biliar y duodenal en las distintas fases

BLOQUE III: CONTROL METABÓLICO E HIDROELECTROLÍTICO

6.- Regulación del metabolismo de hidratos de carbono (2 horas)
6.1. Factores y hormonas hipoglucemiantes. Mecanismo de acción de la insulina y somatomedinas.
6.2. Factores y hormonas hiperglucemiantes. Mecanismo de acción de glucagón, corticoesteroides, hormona del crecimiento y catecolaminas.

7.- Regulación del metabolismo de los lípidos (2 horas)
7.1. Regulación de la colesterolemia. Papel de las lipoproteínas plasmáticas. Hormonas implicadas. Papel del hepatocito.
7.2.- Regulación de los niveles de ácidos grasos en sangre. Hormonas implicadas en la utilización y depósito de grasas. Papel del adipocito.

8.- Regulación del metabolismo proteico (2 horas)
8.1. Hormonas reguladoras del anabolismo proteico y del crecimiento. Mecanismos de acción de la hormona del crecimiento, somatomedinas, hormonas tiroideas y esteroides.
8.2. Hormonas reguladoras del catabolismo proteico. Mecanismos implicados en el almacenamiento y/o la eliminación de compuestos nitrogenados.

9.- Regulación del balance hidrosalino (3 horas)
9.1. Mecanismos y sistemas implicados en la regulación de la volemia y la osmolaridad sanguínea: hiperosmolaridad e hipoosmolaridad. Mecanismos adaptativos y efectos ambientales
9.2. Papel de la ADH, sistema renina-angiotensina-aldosterona, la prolactina, péptido atrial natriruético, ACTH y corticoesteroides en distintas especies.
9.3. Papel del hipotálamo regulando la sensación de la sed e ingesta de agua.
9.4. Mecanismos nerviosos implicados.

10. Regulación del balance de calcio, fosfatos y magnesio (2 horas)
10.1. Mecanismos que reducen la calcemia: Papel de la calcitonina. Papel del hueso como almacén de calcio y fosfato.
10.2. Mecanismos que elevan la calcemia: Papel de la paratohormona y la vitamina D3.
10.3. Homeostasia del fosfato y del magnesio

11.- Equilibrio ácido-base (2 horas)
11.1. Regulación del pH por los tampones plasmáticos e intracelulares
11.2. Regulación del pH por el pulmón
11.3. Regulación del pH por el riñón. Mecanismos de compensación del pH a largo plazo.

12.- Regulación del balance energético y termogénesis (1 hora)
12.1. Termorregulación en ectotermos, heterotermos y endotermos.
12.2. Factores ambientales y adaptaciones. Papel de la grasa parda, el letargo y la fiebre.

PROGRAMA PRÁCTICO
1. Regulación cardiovascular: Control de la presión arterial
2. Seminario de resolución de problemas: Hipervolemia
3. Regulación hormonal de la glucemia: Curvas de glucemia
4. Seminario de resolución de problemas: Efectos hormonales sobre constantes vitales
5. Seminario de resolución de problemas: Regulaciones fisiológicas en situaciones de estrés hídrico
6. Seminario de resolución de problemas: Mecanismos termorreguladores




Enllaç al programa
Professor/a responsable
IVORRA PASTOR , MARIA ISABEL


Metodologia docent (2009-10)
Classes teòriques i pràctiques

Las clases teóricas se impartirán complementándose con la proyección de presentaciones "powerpoint" que se facilitarán al alumno, con antelación a la lección, a través del Campus Virtual (Materiales).



Tipus d'activitats: teòriques i pràctiques
No especificat
## La asistencia a las prácticas será obligatoria para todos los alumnos.

## Los grupos de prácticas serán los elaborados por el Centro. Únicamente aquellos alumnos que se intercambien con otro compañero podrán asistir a otro grupo, habiéndolo comunicado previamente (al menos con 48 h de antelación) a la coordinadora de la asignatura y que ésta haya dado el consentimiento.

## Las prácticas serán convocadas, con al menos una semana de antelación, mediante un anuncio en el campus virtual y por escrito, en el tablón de anuncios de Fisiología de la zona de prácticas del edificio 12. En dicha convocatoria se indicará la práctica a realizar, lugar, día y hora correspondientes a cada grupo.

## El guión de las prácticas estará disponible, en campus virtual (materiales), al menos 7 días antes de cada sesión. Los alumnos han de imprimirse el guión de la práctica, desde el campus virtual, y acudir con él a la correspondiente sesión.

## En cada práctica se pasará un breve cuestionario, que será contestado por los alumnos al final de la sesión y consistirá en 3 preguntas tipo test (con 4 opciones).


Professorat (2009-10)
Grup Professor
TEORIA DE 97901IVORRA PASTOR, MARIA ISABEL
MORALES CALDERON, ANDRES
2IVORRA PASTOR, MARIA ISABEL
MORALES CALDERON, ANDRES
PRÁCTICAS CON ORDENADOR DE 97901Alberola Die, Armando
2Alberola Die, Armando
3Alberola Die, Armando
4Alberola Die, Armando
5Alberola Die, Armando
6Alberola Die, Armando
PRÁCTICAS DE LABORATORIO DE 97901Alberola Die, Armando
MARTINEZ-PINNA LOPEZ, JUAN ENRIQUE
2Alberola Die, Armando
MARTINEZ-PINNA LOPEZ, JUAN ENRIQUE
3Alberola Die, Armando
MARTINEZ-PINNA LOPEZ, JUAN ENRIQUE
4Alberola Die, Armando
MARTINEZ-PINNA LOPEZ, JUAN ENRIQUE
5Alberola Die, Armando
MARTINEZ-PINNA LOPEZ, JUAN ENRIQUE
6Alberola Die, Armando
MARTINEZ-PINNA LOPEZ, JUAN ENRIQUE
PRÁCTICAS DE PROBLEMAS DE 97901MARTINEZ-PINNA LOPEZ, JUAN ENRIQUE
2MARTINEZ-PINNA LOPEZ, JUAN ENRIQUE
3MARTINEZ-PINNA LOPEZ, JUAN ENRIQUE
4MARTINEZ-PINNA LOPEZ, JUAN ENRIQUE
5MARTINEZ-PINNA LOPEZ, JUAN ENRIQUE
6MARTINEZ-PINNA LOPEZ, JUAN ENRIQUE
Enllaços relacionats
http://ajpcon.physiology.org/
http://arbl.cvmbs.colostate.edu/hbooks/index.html
http://jp.physoc.org/
http://web.indstate.edu/thcme/mwking/home.html
http://www.endotext.org/index.htm
http://www.jgp.org/
http://www.lib.mcg.edu/edu/eshuphysio/program/default.htm
http://www.merck.com/mrkshared/mmanual/sections.jsp
http://www.mfi.ku.dk/ppaulev/chapter25/kap%2025.htm
http://www.springerlink.com/(bvwgsn55svpj4gejzjt1e255)/app/home/journal.asp?referrer=parent&backto=linkingpublicationresults,1:100448,1


Bibliografia

Berne y Levy, fisiología
Autors:Koeppen, Bruce M. ; Stanton, Bruce A.
Edició:Barcelona : Elsevier España, 2018.
ISBN:978-84-9113-258-5
Recomanat per: IVORRA PASTOR, ISABEL (*1)
[ Accés al catàleg de la biblioteca universitària ] [ Accés a les edicions anteriors ]

Comprehensive human physiology : from cellular mechanisms to integration
Autors:GREGER, Rainer ; WINDHORST, Uwe (eds.).
Edició:Berlin [etc.] : Springer, 1996.
ISBN:3-540-58109-X (cart.)
Recomanat per: IVORRA PASTOR, ISABEL (*1)
MARTINEZ-PINNA LOPEZ, JUAN ENRIQUE
[ Accés al catàleg de la biblioteca universitària ]

Eckert animal physiology : mechanisms and adaptations
Autors:Randall, David
Edició:New York : W.H. Freeman and Company, 2002.
ISBN:978-0-7167-3863-3 (cart.)
Recomanat per: IVORRA PASTOR, ISABEL (*1)
[ Accés al catàleg de la biblioteca universitària ]

Fisiología animal
Autors:HILL, Richard W. ; WYSE, Gordon A.; ANDERSON, Margaret
Edició:Madrid : Editorial Médica Paramericana, 2006.
ISBN:978-84-7903-990-5 (cart.)
Recomanat per: IVORRA PASTOR, ISABEL (*1)
[ Accés al catàleg de la biblioteca universitària ] [ Accés a les edicions anteriors ]

Fisiología humana
Autors: Tresguerres, J. A. F. (dir.)
Edició:Madrid : McGraw-Hill/Interamericana, 2010.
ISBN:978-607-15-0349-7
Recomanat per: IVORRA PASTOR, ISABEL (*1)
[ Accés al catàleg de la biblioteca universitària ] [ Accés a les edicions anteriors ]

Guyton y Hall, tratado de fisiología médica, decimocuarta edición
Autors:Hall, John E. ; Hall, Michael E.
Edició:Barcelona : Elsevier, 2021.
ISBN:991003975139706257
Recomanat per: IVORRA PASTOR, ISABEL (*1)
[ Accés al catàleg de la biblioteca universitària ] [ Accés a les edicions anteriors ]

Human physiology : from cells to systems
Autors:Sherwood, Lauralee
Edició:Australia [etc.] : Cengage Learning, 2016.
ISBN:978-1-285-86693-2
Recomanat per: MARTINEZ-PINNA LOPEZ, JUAN ENRIQUE
[ Accés al catàleg de la biblioteca universitària ] [ Accés a les edicions anteriors ]

Human physiology : the basis of medicine
Autors:POCOCK, Gillian ; RICHARDS, Christopher D.
Edició:Oxford : Oxford University Press, 2004.
ISBN:0-19-858527-6 (rúst.)
Recomanat per: IVORRA PASTOR, ISABEL
MARTINEZ-PINNA LOPEZ, JUAN ENRIQUE
[ Accés al catàleg de la biblioteca universitària ]

Neurociencia, 5ª edición
Autors:Purves, Dale
Edició:Madrid : Editorial Médica Panamericana, 2016.
ISBN:978-84-9835-754-7
Recomanat per: IVORRA PASTOR, ISABEL (*1)
[ Accés al catàleg de la biblioteca universitària ] [ Accés a les edicions anteriors ]

Vander`s human physiology : the mechanisms of body function
Autors:Widmaier, Eric P.
Edició:New York : McGraw-Hill, 2019.
ISBN:978-1-260-08522-8
Recomanat per: IVORRA PASTOR, ISABEL (*1)
[ Accés al catàleg de la biblioteca universitària ] [ Accés a les edicions anteriors ]
(*1) Aquest professor ha recomanat el recurs bibliogràfic a tot l'alumnat de l'assignatura.
Dates d'exàmens oficials (2009-10)
ConvocatòriaGrup (*)DataHora d’iniciHora d’fiAules assignadesObservacions:
Període ordinari per a assignatures de primer semestrre -1 25/01/2010 18:00 21:00 CI/0002
CI/0003
-
Període extraordinari de juliol -1 07/07/2010 14:30 17:30 CI/0002 -
(*) 1: GRUPO 1 - CAS
(*) 2: GRUPO 2 - CAS


Instruments i criteris d'avaluació (2009-10)
No especificat
## Los conocimientos teóricos y los impartidos en prácticas se evaluarán mediante examen tipo test o de pregunta corta. El número de preguntas correspondientes a la materia de prácticas no excederá del 20%. El baremo de corrección de los exámenes test: por cada 5 preguntas de test mal contestadas se descontará 1 de las contestadas correctamente.

## Para poder superar la asignatura el alumno deberá haber asistido al menos al 70% de las prácticas y haber realizado y entregado al profesor, al final de cada sesión práctica el cuestionario correspondiente.

## La calificación final será el resultado de sumar la nota del examen de la asignatura, que se valorará hasta un 9, y la nota obtenida del total de los cuestionarios elaborados en prácticas, que se valorará hasta 1 punto. La nota de los cuestionarios de prácticas se guardará para las distintas convocatorias del curso en que se hayan realizado y, exclusivamente, para las del curso siguiente.

## Aquellos alumnos que obtengan en el examen una calificación igual o superior a 5, podrán subir su nota (hasta 1.0 punto) mediante la defensa oral (10 minutos de exposición y 5 de preguntas) de un trabajo, realizado en grupos de 3-4 personas, sobre alguno de los temas que oferte la coordinadora de la asignatura. Una semana antes de la presentación deberán entregar una memoria del contenido que se vaya a exponer de 5-8 páginas, en las que debe incluirse un resumen (máximo de 250 palabras), una introducción, la visión actual del tema y la bibliografía. La memoria deberá ir firmada por todos los miembros del grupo. Los temas a desarrollar serán ofertados antes del 3 de octubre, aunque se permitirá que el grupo pueda proponer su propio tema; en este caso, el tema elegido deberá ser comunicado al coordinador de la asignatura y aceptado por éste antes del 20 de octubre. Cada grupo presentará un trabajo diferente (escogido entre los ofertados o aceptados) y todos los miembros de los diferentes grupos deberán asistir a las presentaciones del resto de los grupos. La presentación se efectuará por un único alumno del grupo, designado por la coordinadora de la asignatura, mediante sorteo, que se lo comunicará al grupo con 48 h de antelación a la presentación. A aquellos alumnos que realicen el trabajo y no alcancen en el examen una nota igual o superior a 5.0 se les guardará la puntuación obtenida en la presentación para las distintas convocatorias del curso en que se haya realizado y, exclusivamente, para las del curso siguiente.